Romanya’nın ekonomik büyümesi, GSYİH indeksi ve ticaret hacmi istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Romanya, Avrupa Birliği içinde nominal GSYİH açısından 12. sırada yer almaktadır ve satın alma gücü paritesine göre 7. sıradadır. Yıllık olarak 585 milyar dolarlık bir üretim gerçekleştiren Romanya, ticari potansiyelini göstermektedir.
Romanya, Türk iş adamları için de oldukça cazip bir yerdir ve birçok faal Türk şirketi bulunmaktadır. Romanya, sağladığı imkanlar ve avantajlar sayesinde giderek daha fazla yatırım çekmektedir. Türk vatandaşları da Romanya’da şirket kurabilirler ve bunun için ticari vize almaları yeterlidir. Ayrıca, Romanya, yapılan yatırım miktarına bağlı olarak yatırımcılara vatandaşlık imkanı da sunmaktadır.
Romanya’da Şirket Türleri
Romanya’da genel olarak şirket türlerini şu şekilde sınıflandırabiliriz:
- Limited Şirketi (SRL)
- Anonim Şirket (SA)
- Genel Ortaklık Şirketi (SNC);
- Limited Ortaklık Şirketi (SCS)
- Hisseli Limited Ortaklık Şirketi (SCA)
- Şahıs Şirketi (PFA)
Bu şirket türlerinden en yaygın olan Anonim Şirket (SA) ve Limited Şirket (SRL) yasal formlarını daha yakından tanıyalım.
Limited Şirketi (Societate cu răspundere limitată) (SRL)
Romanya’da en avantajlı ve yaygın olarak tercih edilen şirket türü Limited Şirketlerdir. Yabancı girişimciler tarafından da sıklıkla tercih edilirler. Bu tür bir şirketin minimum kuruluş sermayesi 200 Romen leyi (RON) (40 EUR) olmalıdır. Sermaye, paylara bölünür ve bir payın değeri 10 RON’dan az olamaz. Gerekli tüm belgeler mevcut ise, yasal olarak kurulması bir hafta içinde mümkündür.
Limited Şirketleri en az bir gerçek veya tüzel kişi veya bunların birleşimi tarafından kurulabilir. Ortakların tamamı yabancı olabilir ve Romen bir ortağa sahip olma zorunluluğu yoktur. Gerçek veya tüzel kişi, yerli veya yabancı ortakların sayısı 50’yi geçemez. Bir Limited Şirketinde ortak olan bir kişi başka bir Limited Şirketin tek ortağı olamaz.
Ortakların sorumluluğu yatırdıkları sermaye ile sınırlıdır. Ortaklar, şirketin borçlarından dolayı kişisel mal varlıklarıyla sorumlu değillerdir. Bu şirket türünde, bir hissedar aynı zamanda çalışan olabilir. Hisseler bölünemez ve halka arz edilemez. Yönetim ve karar alma süreçleri, anonim şirketlere kıyasla oldukça kolay ve hızlıdır.
Anonim Şirket (Societate pe acţiuni) (SA)
Anonim şirket türü, büyük miktarda sermaye sağlamak isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilir. Bu şirket yapısı, sahiplerine güçlü bir prestij sağlayan bir algıya da sahiptir. Limited şirketlerde olduğu gibi, ortakların sorumlulukları yatırdıkları sermaye ile sınırlıdır. Ortaklar, hisselerini satmak için diğer ortaklardan izin almak zorunda değillerdir. Hisseler kolaylıkla satılabilir veya devredilebilir.
Anonim şirket türünde minimum sermaye tutarı 90.000 RON (18.000 EUR) olmalıdır. Her hissedar veya ortak, ödenmiş kayıtlı sermayenin kuruluş tarihinde minimum %30’unu, kalan kısmını ise 12 ay içinde yatırmalıdır. Şirkette en az 5 özel veya tüzel kişi ortak olmalıdır. Ortaklar için yerli veya yabancı ayrımı yapılmaz, tüm ortaklar yabancı olabilir.
Nakdi sermayenin gecikmesi durumunda, geciken ortak sermaye yatırılması gereken tarih itibariyle faiz ödemek zorundadır.
Kuruluş belgelerinde farklı bir açıklama bulunmadığı sürece, kar dağıtımı her ortağa sermaye katkı oranında ödenir. Kar dağıtımı sadece gerçekleşen karlardan yapılır. Sermayenin azalması durumunda öncelikle sermaye artırılır ve ardından kar payı dağıtımı yapılır.
Teşvikler Hakkında
Romanya’da, yabancı şirketlerin en az 1 milyon Euro yatırım değerine sahip olmaları durumunda aşağıdaki masraflar devlet tarafından teşvik edilmektedir.
- Yeni bina inşaatı giderleri
- Mevcut bir binanın kira giderleri
- Fikri mülkiyet haklarına ilişkin giderler
- Teknik malzeme ile ekipman için yapılan sermaye harcamaları
Teşvik oranları, yatırımın yapıldığı bölgeye göre değişmektedir. Örneğin, Bükreş’te teşvik oranı %10, Batı Bölgesi ve Ilfov’da %35, diğer bölgelerde ise %50 olarak belirlenmiştir. Romanya’da sunulan destek ve teşvikler hakkında daha fazla bilgi almak ve başvuru koşullarını öğrenmek için bu kaynağı gözden geçirebilirsiniz.
Ticaret Bakanlığı Resmi Dokümanı
Buraya tıklayarak ticaret bakanlığının yayınladığı Romanya’da Şirket Kurulması ve Aranan Koşullar & Belgeler adlı dokümana ulaşabilirsiniz.
